Home » Staże i praktyki » Samozatrudnienie a umowa o pracę
Staże i praktyki

Samozatrudnienie a umowa o pracę

Samozatrudnienie a umowa o pracę
Samozatrudnienie a umowa o pracę

Główne podobieństwa i różnice między umową o pracę a umowami cywilnoprawnymi.

Mikołaj Rylski

Adiunkt w Katedrze Prawa Pracy i Polityki Społecznej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Wykładowca w grancie Komisji Europejskiej – Jean Monnet Chair (dot. dyskryminacji rasowej). Członek międzynarodowego zespołu badawczego ds. przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć (projekt PIUNA przy Universidad de Navarra – Hiszpania)

W Polsce najpopularniejszą formą zatrudnienia jest stosunek pracy, który powstaje wyłącznie w drodze zaistnienia między stronami umowy o pracę, mianowania, powołania, wyboru, bądź spółdzielczej umowy o pracę. Drugą popularną formą zatrudnienia są umowy cywilnoprawne, takie jak umowa zlecenie (umowa o świadczenie usług) czy umowa o dzieło. Wreszcie trzecim występującym niekiedy sposobem wykonywania przez pracownika pracy jest tzw. samozatrudnienie.

Główne podobieństwa i różnice między umową o pracę a umowami cywilnoprawnymi

Umowa o pracęUmowa o dziełoUmowa zlecenie
Umowa starannego działaniaUmowa rezultatuUmowa starannego działania
Obowiązek osobistego świadczenia pracyPrzyjmujący zamówienie może lecz nie musi osobiście wykonać dziełaZa zgodą zleceniodawcy możliwa jest substytucja wykonania zadania
Podporządkowanie pracodawcy jego kierownictwu, kontroli i poleceniomCo do zasady przyjmujący zamówienie nie podlega kierownictwu zamawiającego, jednak może jeśli strony tak postanowią, kontrolować sposób realizacji dziełaZleceniobiorca powinien kierować się wskazówkami zleceniodawcy co do sposobu świadczenia usługi
Wykonywana w godzinach i w dniach określonych przez pracodawcęSwoboda co do wyboru konkretnych dni i godzin pracy. Umowa może przewidywać maksymalny termin oddania dzieła.Swoboda co do wyboru konkretnych dni i godzin pracy. Umowa określa jedynie termin wykonania zlecenia.
Zawierana co do zasady w formie pisemnej, w przypadku innej formy rodzaj umowy i jej warunki muszą być potwierdzone na piśmieDozwolona każda forma, bez dodatkowych wymogówDozwolona każda forma, bez dodatkowych wymogów
Umowa odpłatna, z zakazem zrzeczenia się prawa do wynagrodzeniaOdpłatna, wynagrodzenie może być ryczałtowe albo kosztorysoweOdpłatna lub nieodpłatna
Może być zawarta tylko z osobą fizycznąMoże być zawarta z osobą fizyczną albo osobą prawnąMoże być zawarta z osobą fizyczną albo osobą prawną
Ryzyko związane z prowadzoną działalnością obciąża wyłącznie pracodawcęRyzyko zamawiającego jest znacznie ograniczone, szczegóły są ustalane w umowieRyzyko zamawiającego jest znacznie ograniczone, szczegóły są ustalane w umowie
Po zakończeniu współpracy pracodawca musi wystawić świadectwo pracyBrak obowiązku potwierdzenia zakończenia współpracyBrak obowiązku potwierdzenia zakończenia współpracy
Wszystkie składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne płaci za pracownika pracodawca (jedynie 13,71 proc. z nich potrącana jest z wynagrodzenia pracownika)Zleceniodawca płaci za zleceniobiorcę z reguły tylko część składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotneObowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne nie występuje

Samozatrudnienie

Ta forma współpracy z pracodawcą polega na uprzednim założeniu przez osobę wykonującą pracę własnej działalności gospodarczej (opartej o wpis do ewidencji działalności gospodarczej), którą osoba ta wykonuje na własny rachunek i na własną odpowiedzialność, a następnie podpisaniu umowy o współpracy z pracodawcą, w oparciu o którą praca jest wykonywana i za którą osoba wykonująca pracę otrzymuje wynagrodzenie po wystawieniu odpowiedniej faktury. Z działalnością tego rodzaju wiążą się dla osoby wykonującej pracę liczne obciążenia publicznoprawne, w szczególności konieczność opłacania za siebie składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Next article