Aby efektywnie zarządzać ścieżką edukacyjno-zawodową, konieczna jest świadomość, jacy jesteśmy i co wyróżnia nas na tle innych osób. Narzędzia diagnostyczne pomagają zdefiniować prawdę o sobie i tym samym łatwiej osiągnąć sukces.
Ewa Kluczek-Woźniak
Kierownik Sekcji ds. Doradztwa Zawodowego w Biurze Karier Politechniki Warszawskiej
Dlaczego warto korzystać z narzędzi diagnostycznych?
Narzędzia diagnostyczne są swego rodzaju drogowskazem, mapą naszych zasobów, talentów, które mogą być wartościowe na każdym etapie naszego życia i pomocne w kontekście życia zawodowego i osobistego. Dobrze wiedzieć, jacy jesteśmy i jakie cechy nas określają po to, by lepiej rozumieć samego siebie i efektywniej komunikować się z innymi ludźmi. W biurach karier najczęściej korzysta się z narzędzi doradczych w kontekście przygotowania do efektywnego poruszaniu się po rynku pracy. Studenci mają możliwość poznania swoich talentów, mocnych stron, czynników motywujących, swojej roli w zespole. Aspekty te ułatwiają świadome budowanie ścieżki zawodowej.
Narzędzia diagnostyczne stosowane są także w trakcie procesów rekrutacyjnych. Ułatwiają one szybkie poznanie profilu kompetencyjnego kandydata i odniesienie go do oczekiwanego profilu. Sprawdzają się także w kontekście efektywnego budowania i zarządzania zespołem. Umożliwiają rozpoznanie cech członków zespołu po to, by usprawnić ich współpracę i komunikację. Korzystanie z narzędzi diagnostycznych pomaga nie tylko zwiększyć samoświadomość na swój temat, ale wspiera także zarządzanie ścieżką edukacyjno-zawodową. Wspiera również organizacje w rozwoju zasobów ludzkich i budowaniu ścieżek karier w oparciu o mocne strony. Warto pamiętać, że im więcej wiemy na swój temat, tym więcej mamy przestrzeni do samoakceptacji i wyrozumiałości dla siebie, również dla innych. Korzystanie z narzędzi diagnostycznych pozwala odpowiedzieć sobie na pytanie: dlaczego tak reaguję, dlaczego tak się zachowuję? Narzędzia te są niczym instrukcja obsługi naszego JA.
Z jakich konkretnie testów diagnostycznych warto korzystać?
Na rynku dostępnych jest wiel, różnych narzędzi płatnych i bezpłatnych. Rekomenduję, by korzystać z tych sprawdzonych (o wysokiej trafności i rzetelności psychometrycznej) i polecanych przez praktyków, czyli osób, które posiadają certyfikaty poprzedzone szkoleniem związanym z korzystaniem z danego narzędzia. W Biurze Karier Politechniki Warszawskiej na co dzień wykorzystujemy dwa narzędzia do diagnozy talentów. Pierwsze z nich to badanie Stylów Myślenia FRIS® bazujące na psychologii poznawczej oraz psychologii różnic indywidualnych. Kolejne narzędzie to Insightful Profiler™ (iP121) badające profil osobowości zawodowej. Zdecydowaliśmy się na te, gdyż zależy nam, by studenci przed wejściem na rynek pracy mieli świadomość, jakie są ich mocne strony, co ich wyróżnia na tle innych osób, a także jakie role mogą realizować w zespołach. Narzędzia te cieszą się dużym zainteresowaniem ze strony studentów.
Czy testy diagnostyczne mogą zaszkodzić?
Narzędzia diagnostyczne mogą nam zaszkodzić: mogą wpłynąć na nasz sposób spostrzegania samych siebie, mentalnie nas zaszufladkować, skłonić do myślenia: taki jestem i już. Dlatego tak ważne jest, by korzystać z profesjonalnych narzędzi, a także mieć możliwość udziału w sesji informacji zwrotnej, czyli omówić wynik z diagnostą, który pomoże w zrozumieniu całej koncepcji. Sesja informacji zwrotnej opiera się na dialogu, szczerej rozmowie, która ma na celu wyjaśnić ewentualne wątpliwości. Tym samym zmniejszamy ryzyko niewłaściwej interpretacji wyników. Ważnym elementem feedbacku jest zadanie uczestnikowi badania pytań: co dla ciebie oznacza ten wynik? W jaki sposób przekłada się na twoją efektywność? Czy widzisz w swoim profilu jakieś obszary do rozwoju? Jednym słowem – niczego nie narzucamy. Zachęcamy do refleksji i samodzielnego wytyczenia ewentualnego kierunku zmiany.
Jak przygotować się do wypełniania testów?
Niezależnie od tego, z jakiego narzędzia korzystamy, istnieje kilka uniwersalnych zasad związanych z udziałem w testach diagnostycznych. Najważniejsza zasada: zadbaj o swoją kondycję psychofizyczną. Wyśpij się, wypocznij. Dodatkowo zadbaj o swoją koncentrację i komfort: niech nic nie rozprasza twojej uwagi. Należy również zaplanować sobie około 30 minut na wykonanie testu. Podczas badania diagnostycznego warto pamiętać, by zaznaczać zawsze pierwsze skojarzenie – nie warto zarządzać odpowiedzią w kierunku „ja idealnego”, a po prostu być blisko „ja realnego”. Istotna jest maksymalna szczerość, a podczas sesji informacji zwrotnej – otwartość.